Letras Galegas 2019, outra biografía

Antón Fraguas neceu o 18 de decembro de 1905 en Isuela, na parroquia de Loureiro e faleceu en Santiago de Compostela o 5 de novembro de 1999. El foi un destacado historiados, etnógrafo, antropólogo e xeógrafo galeguista.

Antonio Fragoas foi fillo de Manuel Fraguas Rodríguez, un canteiro solteiro que marchou a Brasil puco antes de nacer o neno, e de Teresa Fraguas Vázquez, filla tamén dun canteiro. Foi á escola publica da parroquia, no lugar da Costa. O pai volveu de América en 1912, casou coa nai e recoñeceu o fillo o 7 de agosto dese ano. En 1918 os pais tiñan decidido volver migrar ó Brasil, pero refusaron a idea pola intervención den mestre que tiña escola en Famelga, na que o rapaz ingresou, e que vía no neno capacidades para facer Maxisterio.

  Estudou bacharelato de 1919 a 1924 no Instituto de Pontevedra, onde foi alumno, entre outros, de Antón Losada Diéguez que influíu nel e o converteu ao galeguismo. No ano 1923, con 18 anos, fundou con outros compañeiros a Sociedade da Lingua, co obxectivo de loitar na defensa do galego e publicar un dicionario, que non chegou a saír á luz. A sua primerira oratoria en público foi para presentar o agrarista Joaquín Núñez de Couto, e falou contra dos caciques.

A partir de 1924 fixo a carreira de Filosofía e Letras na Universidade de Compostela e máis tarde ingresou nas Irmandades da Fala e comezou a colaborar co Seminario de Estudos Galegos, no que foi admitido como membro en 1928. Dentro do Seminario, unha bolsa da Junta para Ampliacion de Estudios permitiulle participar na catagolación dos castros da zona de Lalín e iniciou o estudo da xeografía hostórica de Galicia. Tamén foi bibliotecario da institución, dedicándose a facer fichas da bibliografiá galega, e participou na formacion do Museo Etnográfico de Seminario instalado no Colexio de Foseca. Licenciouse en 1928. En 1929 iniciose na docencia na Facultade de Xeografía e Historia de Santiago de Compostela, onde exerceu como profesor auxiliar ata 1933.

Foi un dos primeiros en usar o galego na radio ó intervir varias veces na Radio Galega en 1932. O 16 de xullo dese mesmo ano casou en Valga con Teresa Martínez Magariños (1903-1996), coa que nunca chegaría a ter fillos. Foi profesor do instituto da Estrada desde 1933 ata comenzo da guerra civil. En xullo de 1936 apareceu o primeiro e único número da La Voz de Cotobade baixo a súa dirección.

Antes da sua xubilación, Antón Fraguas pediu traslado a Santiago de Compostela onde exerceu a docencia e foi xefe de estudos ata 1975.

 Antón Fraguas faleceu no Hospital Clínico de Santiago o 5 de novembro de 1999 por unha doenza cardíaca.

 

Traballo feito por Karen Paredes Franco, Bacharelato Adultos