UN LIBRO CADA SEMANA (SEMANA DO 28 DE SANTIAGO AO 1 DE AGOSTO).
Comprei no rastro de Madrid por tres euros un libro de John Steimbeck, The wayward bus (O autobús extraviado ou
perdido), novela que o autor californiano compuxo en 1947, e que eu agora,
tras lelo dun tirón, vos recomendo.
John Steinbeck foi Premio
Nobel de literatura no 62. Hai películas maxistrais sobre obras súas
maxistrais, Ao leste do edén, As uvas da
ira, por poñervos un par de exemplos. Retomando as palabras da lapela da
edición comprada no rastro, este autor trata “problemas universais con personaxes do rural
californiano e con linguaxe sinxela”. Un clásico.
Un dos problemas
universais digamos que é o das relacións humanas, así en xeral, e entre home e
muller en particular: Xoán preguntouse
por que seguía con ela (…). Xoán tivo que rir. “Porque saber facer
fríxoles -“fríxoles”, como dicía a
miña avoa valdeorresa, quen estivo anos largos en Cuba-, díxose a si mesmo”.
A Steinbeck non lle falta
o humor por veces ben amargo, case sempre certeiro:
“Homes non hai moitos en
ninguna parte do mundo, como comproba todo o mundo máis tarde ou máis cedo”.
“Eses xoves víanse
chamados constantemente pola busca de oportunidades, que os atraía sempre cara
ao sur, a Los Ángeles e, como non, a Hollywood, onde andando o tempo acabarán
por congregarse todos os adolescentes do planeta”
“Alice poñía en marcha a cafeteira (unha gran efixie prateada, como unha
especie de divindade, que nalgún futuro período arqueolóxico podería acabar
exposta como obxecto de culto da raza dos barrófilos, que precederon aos
atomitas, os cales, por algunha razón
descoñecida, desapareceron da face da Terra)”.
Pero claro que no fondo, Xoán Chicoy –o personaxe principal, un tipo
literario de primeira, outro bo froito da mestizaxe, nai irlandesa e pai
mexicano-, tiña outra razón para amala, a Alice:
“Ela
amábao. Amábao de verdade. El sabíao e iso non se pode deixar de lado así como
así. É algo que ten a súa estrutura, a súa arquitectura propia e non se pode
abandonar sen ver arrincado un anaco do propio ser. Polo tanto, se queres
seguir enteiro, quedas, sen que importe moito que che desguste quedar. Xoán non
era home de enganarse moito a si mesmo” [a tradución ao galego é sempre nosa]
Podedes apreciar comigo que interesante uso do concepto estrutura. E apreciaredes tamén como na
dialéctica amar/ser amado, sae vencedor o segundo. A forma activa do verbo amar
pode suscitar dúbidas, a chamada pasiva pode sentirse e verse clara coma a auga.
En calquera caso, hai outros subtemas tanto ou máis fascinantes neste libro
pouco coñecido pero aconsellable. Malia aprisionar en ocasións nos seus
demoledores xuízos aos personaxes, é brillante en xeral na análise da
psicoloxía dos mesmos. E a época queda
ben retratada. Pouco máis podemos pedirlle a un libro. Do dominio da técnica
narrativa non hai queixa ningunha.
(Mª Rosario Soto, membro do equipo da Biblioteca do IES 'Eusebio da Guarda')