ANO INTERNACIONAL DA LUZ

2015. ANO INTERNACIONAL DA LUZ

(Celebración en Barcelona)

A ONU declarou 2015 ‘Ano Internacional da luz’. Nun acto académico celebrado en febreiro en Barcelona, España sobe ao carro das celebracións: “Esta conmemoración pretende concienciar á sociedade da importancia da luz e mais das súas teconoloxías asociadas en áreas coma a enerxía, a educación, a saúde, a comunicación ou o medio ambiente”. Nese acto inaugural, Ignacio Cirac, Caterina Biscari e Jeroni Nadal destacaron a importancia da luz nas nosas vidas. As actividades do Ano Internacional da Luz pódense consultar na páxina web lanzada polo Comité Español www.luz2015.es e mais no portal internacional www.light2015.org

Nós, desde a Biblioteca Escolar, queremos contribuír minimamente nesta conmemoración. Así, cada quincena –a partir desta semana e ata final de curso-, achegaremos o noso gran de area.

Comezamos na casa: a UdC celebrou unhas xeiras nas que diversos especialistas explicaban os Nobel 2014. O 20 de febreiro do 2015, tocoulle a quenda ao Nobel de Física 2014: Isamu Akasaki, Hiroshi Amano e Shuji Nakamura, polo desenvolvemento das luces led. A explicación correu a cargo do profesor Óscar Cabeza Gras, do grupo de investigación Mesturas, do dpto. de Física da Facultade de Ciencias da Universidade coruñesa.

Postos en contacto co prof. doutor Óscar Cabeza, respondeunos amablemente, enviándonos unha rica información e aconsellándonos que nos comunicásemos co noso dpto. de Física.

Reunímonos na Biblioteca coa catedrática de física do Instituto, Dª Mª Carmen Díaz Cabanas e velaquí a síntese que nos transmitiu sobre o que é un led.

Un led é un díodo. Un díodo é a unión de dos semicondutores, un tipo P (condución por ocos –sendo un oco a vacante que deixa un electrón nun enlace covalente) e outro tipo N (condución por electróns). Conseguimos os semicondutores tipo P e N dopando (engadindo impurezas: fósforo, arsénico, boro, indio...) por exemplo o xermanio (Ge)  e mais o silicio (Si).

O díodo só deixa pasar a corrente cando está polarizado directamente (aquí a catedrática de física debuxounos uns esquemas que vos aforramos: os que esteades directamente interesados deberedes preguntar aos vosos profesores nos vosos centros). No salto que dan os electróns ao pasar dun semicondutor ao outro pérdese unha pequena cantidade de enerxía en forma de luz, con fotóns de frecuencia. Esta é a fórmula a ter en conta: v=E/h (onde esa especie de uve representa a frecuencia, ‘E’ é a enerxía, e ‘h’ é a constante de Planck).

Variando a dopaxe (cantidade de impurezas) e variando o material pódese conseguir que a luz emitida teña unha frecuencia (=unha cor) concreta. É dicir, a cada frecuencia correspóndelle unha cor.

Ata aquí a explicación da nosa catedrática.

Na información do prof. dr. Cabeza Gras dísenos que a importante é a cor azul, xa se coñecían LEDs encarnados, amarelos e verdes nos anos 70, pero non se atopara ningún material que emitira en azul e, xa que logo, non se podía facer a luz branca.

Quizais vos interese tamén saberdes das aplicacións dos LEDs (información facilitada polo prof. Cabeza). Ademais do que xa sabemos (iluminación nos faros dos coches, nos semáforos, na nosa casa), hai moitas aplicacións:

. Displays alfa numéricos.

. Láseres LEDs (o azul traballa mellor có vermello)

. Pantallas para TV, teléfonos, ordenadores, tabletas...

. Carteis xigantescos que cambian as formas e cores a vontade.

. Flash das cámaras.

. Cultivo en lugares cerrados (poden imitar o espectro horario do sol).

. Facilidade para acolalos con paneis solares FV illados.

. Esterilización de auga (mediante LEDs ultravioleta).

. Sensores e mandos a distancia con LEDs infravermello ou ultravioleta.

:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

A pregunta que vos facemos é esta: Sabedes cal é a diferenza básica entre unha lámpada con luz LED e unha lámpada fluorescente (en termos de consumo)?

Desde a B. E. do Instituto esperamos ter despertado a vosa curiosidade científica!

 

(Os señores Akasaki, Amano e Nakamura, tras recibiren as medallas o 10 de Nadal do 2014)