Día Mundial da Poesía

 

Un libro cada semana...ou cada mes..."A cor púrpura"

 "A cor púrpura" (1982), Premio Pulitzer e Premio Nacional do Libro de Ficción, novela polémica pola dureza da súa temática e por ofrecer unha visión bastante crítica do varón afroamericano, obtivo grande popularidade,  até o punto de ser adaptada ao cine en 1985 por Steven Spielberg, convertida en comedia musical en Broadway en 2005 e levada novamente ao cine, tamén como musical, en 2023.

   É unha novela en forma de cartas que a protagonista, Celie, que vive no Sur dos Estados Unidos, suponse que nas primeiras décadas do século XX,  dirixe, primeiro a Deus, despois á súa irmá Nettie, quen tamén escribe,  desde África , á súa irmá maior. Pertence, pois, ao xénero denominado epistolar, que supón, nesta novela, dúas narradoras internas, con diferente nivel cultural e cunha expresividade distinta: máis espontánea, con bastante retranca, no caso de Celie, máis coidada e con maior delicadeza no caso de Nettie.

   A través do intercambio de cartas ao longo de trinta anos (tendo en conta que é unha novela bastante breve podemos falar de relato sumario ) asistimos a unha historia de abusos e  crueldade por parte dos varóns da novela sobre as mulleres, quen, grazas á súa sororidade, conseguirán superar a súa situación. É unha novela considerada feminista, onde o citado concepto de "sororidade" é un elemento temático fundamental, que  mesmo chega a  derivar en amor lesbiano entre Celie e Shug, prototipo, xunto a outra personaxe, Sofía, de muller emancipada. Resulta interesante que, nunha época de reivindicación da negritude nos EUA, unha autora negra ofreza unha visión crítica da súa raza (certo é que dos homes), e o racismo por parte dos brancos teña un papel secundario.

   Como se dixo, a dureza do que se conta, e a forma tan directa de facelo, provocou debate, até o punto de aparecer a obra na lista dos libros máis censurados no país. Parte desa crueza se suaviza na, por outra banda bastante fiel, versión cinematográfica de Steven Spelberg ; o filme  foi moi popular no momento da súa estrea, mais non obtivo ningún dos  11 Óscar aos que optaba. A contundencia temática da novela, suavizada no filme especialmente no referente ao lesbianismo da protagonista, vese compensada pola forza visual, as excelentes interpretacións e a banda sonora, que dá ao filme un ton de blues. Acentúanse tamén os momentos humorísticos, o que provocou opinións diversas: para algúns, restan forza ao dramatismo da historia, mentres para outros axudan a aliviar o peso do drama que se narra.

As versión teatral e, posteriormente, a recente versión fílmica , segundo as críticas que consultei (non coñezo de primeira man ningunha das dúas), continúan na liña de Spielberg, no relativo á suavizar a temática,  e aumentan o peso do musical. Trataríase de obras, creo,  cun espírito bastante  diferente do orixinal literario.

                                                                                                          S.P.

Entroido

 

Un filme cada semana...ou cada mes..."The Straight story".

 Acaba de falecer David Lynch, cineasta de culto, tan controvertido como versátil. No  seu cine, habitualmente complexo, escuro e arrevesado,  hai algunha excepción...Parafraseando a unha xornalista que escribiu sobre el estes días, no seu xardín, cheo de plantas exóticas e raras, plantou unha margarida: esta é "The Straight story". O título orixinal xoga co significado adxectivo de "Straight" , en alusión ao feito real en que se basea a historia, e o apelido do protagonista. 

   Na película nárrase a viaxe de varias semanas e cincocentos quilómetros emprendida , a bordo da súa cortadora de céspede, por un ancián, que ve próxima a morte, para reconciliarse co seu irmán gravemente enfermo. É, pois, unha "road movie", xénero moi querido polo cinema estadounidense. Neste xénero, a viaxe, transformadora, é moitas veces  a metáfora da vida, protagonizada por xente xoven no camiño da madureza; neste caso, fálase dunha "road movie inversa" pois é un ancián, que viviu xa todo e, como el mesmo di, sabe separar o gran da palla, quen, en vez de aprender leccións vitais,  as dá aos personaxes que vai atopando.

   A película é luminosa, pero atravesada á vez pola melancolía e a serenidade que dá ter aceptado todo o que a vida fai pasar; ao protagonista (marabillosa interpretación do pouco coñecido actor  Richard Fansworth, identificado como poucas veces se viu no cine co seu personaxe) adiviñaselle unha vida chea de penalidades, algunhas terribles, e un carácter complicado pero recto e honorable. Os personaxes que vai encontrando son  xente boa e do encontro con eles extráense ensinanzas vitais, sinxelas pero transcendentes, nalgúns casos cun suave humor; o retrato do ser humano neste filme é reconfortante.

   O filme é sensorialmente moi atractivo: a fotografía das terras que Alvin vai atravesando, unida a unha banda sonora delicada e hipnótica,  e o ritmo moroso e relaxado da acción, submerxen nunha atmosfera poética moi axeitada á reflexión e ao sentimento.

   "The Straight story" obtivo o recoñecemento unánime da crítica  e foi bastante valorada polo público. É un filme sinxelo, lonxe da complexidade dos filmes anteriores do director, e cuxa mensaxe é que o amor é o que de verdade importa na vida. E, realizado por un director aínda na súa plenitude vital (estreouse en 1999), agora, no seu pasamento, pode recibirse coma o seu testamento cinematográfico.

                                                                                                                      S.P.

Artellando

 

Un filme cada semana...ou cada mes..."Un conto de Nadal".

 Con motivo das recentes festas, en que  os bos sentimentos nos envolven, a televisión pública emitiu  esta película, do xénero "reunión familiar de Nadal", tan querido polo cine estadounidense, pero neste caso francesa, coas diferenzas que isto conleva, que son bastantes (ou, no fondo, non tantas...).

  O argumento resúmese no reencontro duns irmáns, coas súas respectivas familias, na casa dos pais, co elemento central da enfermidade da nai, que require un transplante de medula para o que só son compatibles o neto desequilibrado e o fillo "ovella negra". A partir dese feito, o filme avanza, entre o drama e a comedia, como unha historia coral, onde o retrato dunha familia disfuncional fai a algúns críticos atopar, salvando as distancias, ecos de Ingmar Bergman.

   A película é curiosa, salta de escenas duras (por exemplo, a relación entre a nai e ese fillo co que non se leva ben dá pé a diálogos que sorprenden pola súa crueza) a outras cómicas (teñamos en conta que o humor francés resulta ás veces difícil de dixerir por estes lares).Móstrase, como ocorre con frecuencia co cine do país veciño, a podredume que se agacha baixo a impecable aparencia dunha familia burguesa, o que lembra  a Claude Chabrol.

   Os personaxes son extravagantes, neuróticos, gardan segredos non confesados, algúns dos cales se desvelan ao final. O filme ten un toque teatral, transcorre case integramente na fermosa mansión dos pais e os diálogos son un aspecto central do argumento. Conta coa participación de moitos dos mellores actores de Francia (entre os cales destaco a Jean -Paul Roussillon, no papel do pai, o personaxe máis tenro do filme), e obtivo prestixiosos premios. E, pese a todo o que conta, a familia é o refuxio, e o amor acaba por vencer o trauma, a dor e a incomprensión, mensaxe moi axeitada para as datas que acaban de pasar, e non  tan diferente, despois de todo, da que transmiten as habitualmente máis edulcoradas películas estadounidenses ás que faciamos referencia ao comezo desta recensión.

                                                                                                                     S.P.

  

Boletín Nadal 2024